نقد متن الحديث بعرضه على الروايات الثابتة دراسة استقرائية تحليلية في كتاب المجروحين للإمام ابن حبان

Criticism of Hadith Text by Comparing it with the Authentic Narrations: An Inductive and Analytical Study in the Book of al- Majrūhīn by Ibn Hibbān

المؤلفون

  • Muhammad Jihad Albanna Universiti Islam Sultan Sharif Ali, Brunei
  • Fathiddin Beyanouni Universiti Islam Sultan Sharif Ali, Brunei
  • Lilly Suzana Binti Shamsu Universiti Islam Sultan Sharif Ali, Brunei

DOI:

https://doi.org/10.31436/alburhn.v7i1.292

الكلمات المفتاحية:

نقد، متن الحديث، ابن حبان، كتاب المجروحين.

الملخص

يعرض هذا البحث جانبا من جهود الإمام ابن حبان -رحمه الله تعالى- في نقد متن الحديث في كتاب المجروحين، من خلال جمع الأحاديث التي انتقدها الإمام باستخدام أحد المقاييس النقدية الخاصة بمتون الأحاديث، وهو "عرض متن الحديث على الروايات الثابتة"، والعمل على تخريجها وبيان الحكم عليها. ويهدف البحث إلى إبراز جهود الإمام ابن حبان في نقد متن الحديث، والتأكيد على عناية المحدثين بنقد سند الحديث ومتنه، وعدم اقتصارهم على نقد أحدهما دون الآخر، وبيان مدى موافقة أو مخالفة الإمام لأحكام غيره من الأئمة على تلك الأحاديث. وقد اتبع الباحث المنهج الاستقرائي في جمع الأحاديث التي ردها الإمام بناء على عرض متونها على الروايات الثابتة عن الرواة الثقات، والوقوف على أحكام العلماء عليها. واستفاد من المنهج الوصفي التحليلي في دراسة هذه الأحاديث وبيان موقف العلماء منها. وقد توصل البحث إلى التأكيد على عناية الإمام بنقد متن الحديث، مع أن كتابه من الكتب المتخصصة في ترجمة الرواة الضعفاء، الأمر الذي يثبت عناية المحدثين بنقد متن الحديث، وعدم إهمالهم لهذا الجانب، ويرد دعوى المستشرقين اقتصار المحدثين على نقد سند الحديث دون متنه.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

Abū Ya`lā al Mūsilī, Ahmad b. ‘Alī al Tamīmī. (1984). Musnad Abī Ya`lā. (Husain Salīm, Ed). Damascus: Dār al Ma`mūn.

Abū Nu’aim, Ahmad b. Abdullāh al Asbahānī. (1974). Hilyatul Auliyā`. Cairo: Mathba’ah al Sa’ādah.

Ahmad, Ahmad b. Muhammad b. Hanbal. (2001). Musnad Ahmad. (Shu’aīb Al Arna’ut, Ed). Muassasah Ar Risalah.

Ahmad Amin. (2012). Fajr al Islam. Cairo: Muassasah Handāwī li At Ta’līm wa Ath Thaqāfah.

al Albanī, Muhammad Nashruddin. (2009). al Sirāj al Munīr fi Tartīb Ahādith Shahīh al Jāmi’ al shaghīr. Dār al Siddīq.

al Baihāqī, Ahmad b. al Husain b. ‘alī b. Mūsā al Khurasānī. (1989). Al Sunan Al Saghīr. (Abd al Mu’thi, Ed). Pakistan: Jami’ah Al Dirasat Al Islamiah.

al Baihaqī. (2003). al Sunan al Kubrā. (Muhammad Abd al Qādir, Ed.). Beirut: Dār al Kutub al ‘Ilmiah.

al Bukhārī, Muhammad b. Ismā’īl b. Ibrāhīm al Ju`fī. (1993). Shahīh al Bukhārī. (Musthafā Dīb al Bughā, Ed). Damascus: Dār Ibn Kathīr, Dār al Yamāma.

al Dār al Quthnī, ‘Alī b. ‘Umar b. Ahmad. al Baghdādī. (1985). al ‘Ilal. (Mahfuz al Rahman, Ed). Riyādh: Dār Taibah.

al Dzahabī, Shamsuddīn Muhammad b. Ahmad b. Uthman b. Qaimaz. (1963). Mizān al I’tidāl. (‘Ali Muhammad al Bajawī, Ed). Beirut: Dār al Ma’rifah.

al Dzahabī. (2000). Tanqīh al Tahqīq fi Ahādīth al Ta’līq. (Musthafā ‘Abd al Hay, Ed). Riyādh: Dār al Wathan.

al Hākim, Muhammad b. Abdillāh al Naisābūrī. (1990). al Mustadrak. (Musthafā Abd al Qādir, Ed). Beirut: Dār al Kutub al ‘Ilmiah.

Goldziher Ignaz. (1971). Muslim Studies, (Muhammedanische Studien), translated from the German by C.R. Barber and S.M. Stern, London: George Allen & Unwin Ltd. vol. 2.

al Jaurakāni, al Husain b. Ibrahīm b. al Husain. (2002). al Abātīl wa al Manākīr. (Abd Rahman b. Abd al Jabbār, Ed). Riyādh: Dār al Samī’ī.

al Khatīb, al Baghdādī. (2002). Tārīkh Baghdād. (Bashār ‘Awād Ma’rūf, Ed). Beirūt: Dār al Gharb al Islāmī.

al Khatīb. (n.d.). al Kifāyah fi ‘Ilm al Riwāyah. (Abū Abdillāh et al. Ed). al Madīnah al Munawwarah: al Maktabah al ‘Ilmiah.

Ibn Abī Hātim, Abd Rahman b. Muhammad b. Idrīs al Rāzī. (2006). al ‘Ilal. (Sa’ad b. Abdullāh et al. Ed). Mathābi’ al Hamīdhī.

Ibn Abī Shaibah, Abdullāh b. Muhammad al ‘Absī. (1988). al Musannaf. (Kamāl Yūsuf, Ed). Riyādh: Maktabah al Rushd.

Ibn ‘Adī, Abdullāh b. ‘Adī al Jurjānī. (1997). al Kāmil fi Dhuāfa’ al Rijāl. (‘Ādil Ahmad et al. Ed). Beirut: al Kutub al ‘Ilmiah.

Ibn ‘Arrāq, ‘Alī b. Muhammad al Kinānī. (1979). Tanzīh al Sharī’ah al Marfū’ah. (Abd al Wahab et al. Ed). Pakistan: Jāmi’ah al Dirāsat al Islamīah.

Ibn ‘Asākir, ‘Alī b. al Hasan Ibn Hibatullāh. (1995). Tārīkh Dimashq. (Muhib al Dīn Umar b. Gharāmah, Ed). Dār al Fikr.

Ibn al Athīr, Majd al Dīn al Mubārak b. Muhammad. (1979). al Nihāyah fi Gharīb al Hadīth wa al ‘Athar. (al Mu’thī Amīn, Ed). Pakistan: Jāmi’ah al Dirāsat al Islāmiah.

Ibn Hajar, Ahmad b. ‘Alī al ‘Asqalānī. (1998). al Mathālib al ‘Āliah. (Sa’ad b. Nāshir, Ed). KSA: Dār al ‘Āshimah.

Ibn Hibbān, Muhammad b. Hibbān al Bustī. (1981). al Majrūhīn. (Mahmud Ibrāhīm Zāyid, Ed). Aleppo: Dār al Wā’ī.

Ibn Hibbān. (1988). Shahīh Ibn Hibbān. (Shu’aīb al Arnauth, Ed). Beirut: Muassasah al Risālah.

Ibn Jauzī, Abd Rahman b. ‘Alī al Jauzī. (1966). al Maudhū’āt. (Abdurrahman Muhammad ‘Uthmān, Ed). al Madīnah: Maktabah al Salafiah.

Ibn Jauzī. (1994). al Tahqīq fi Ahādīth al Khilāf. (Mis’ad Abd al Hāmid, Ed). Beirut: Dār al Kutub al ‘Ilmiah.

Ibn Jauzī. (1981). al ‘Ilal al Mutanāhiah fī al Ahādīth al Wāhiah. (Irshād al Haq, Ed). Pakistan: Idārah al ‘Ulūm al Athariah.

Ibn Khuzaima, Muhammad b. Ishāq al Sulamī. (2017). Shahīh Ibn Khuzaima. (Muhammad Musthafā al A’dhāmī, Ed). Beirut: al Maktab al Islāmī.

Ibn Mājah, Muhammad b. Yazīd al Qazwīnī. (n.d.). Sunan Ibn Mājah. (Muhammad Fu`ād Abd al Bāqi, Ed). Dār Ihyā` al Kutub al ‘Arabia.

Ibn Shalāh, Uthmān b. Abd Rahman. (1986). Ma’rifah ‘anwā’ ‘Ulūm al Hadīth. (Nūruddīn ‘Ithr, Ed). Beirut: Dār al Fikr al Mu’āsir. Syiria: Dār al Fikr.

Ibn al Qaisarāni, Muhammad b. Thāhir al Maqdīsī. (1994). Tadzkiratul Huffāz. (Hamdī al Salafī, Ed). Riyādh: Dār al Samī’ī.

Ibn Qāni’, Abd al Bāqī b. Qāni’. (1997). Mu’jam al Sahāba. (Salāh b. Sālim, Ed). al Madīnah: Maktabah al Ghurabā’.

Mālik, Ibn Anas b. Mālik al Madanī. (1991). al Muwattha`. (Bashār ‘Awād, et al. Ed). Muassasah al Risālah.

Muhammad Musthafā al A’dhāmī. (2007). Manhāj al Naqd ‘inda al Muhaddithīn. KSA: Maktabah al Kauthar.

Muhammad Tāhir al Jawābī. (1986). Juhūd al Muhaddithīn fī Naqd Matn al Hadīth. Tunisia: Muassasat Abdul Karīm b. Abdullāh.

Muslim, Ibn al Hajjāj al Qushairī al Naisābūrī. (1955). (Muhammad Fu`ād Abd al Bāqī, Ed). Cairo: Mathba’ah ‘Īsā al Halabī.

Rabī` Muhammad Yūnus. (2019). Shubha Ihtimām al Muhaddithīn binaqd al Sanad dūna al Matn. Cairo: Majallah Kullia al Dirāsāt al Islāmiah. V36.

al Rāmahurmūzī, al Hasan b. Abdurrahmān al Qādhī. (1984). al Muhaddith al Fāshil. Dār al Fikr, 3rd ed.

al Tabrānī, Sulaimān b. Ahmad al Shāmī. (1994). al Mu’jam al Kabīr. (Hamdī al Salafī, Ed). Cairo: Maktabah Ibn al Taimiah.

al Tabrānī. (n.d.). al Mu’jam al Wasīt. (Thāriq ‘Awadallāh, et al. Ed). Cairo: Dār al Haramain.

al Tabrānī. (1984). Musnad al Shāmiyīn. (Hamdī al Salafī, Ed). Beirut: Muassasah al Risālah.

al Tirmīzī, Muhammad b. ‘Īsā b. Saura. (1975). Sunan al Tirmīzī. (Ahmad Shākir, et al. Ed). Egypt: Sharikah Maktabah Musthafā al Bābī al Halabī.

التنزيلات

منشور

2023-08-31

كيفية الاقتباس

Muhammad Jihad Albanna, Fathiddin Beyanouni, و Lilly Suzana Binti Shamsu. 2023. "نقد متن الحديث بعرضه على الروايات الثابتة دراسة استقرائية تحليلية في كتاب المجروحين للإمام ابن حبان: Criticism of Hadith Text by Comparing It With the Authentic Narrations: An Inductive and Analytical Study in the Book of Al- Majrūhīn by Ibn Hibbān". مجلة البرهان لدراسات القرآن والسنة 7 (1). Kuala Lumpur, Malaysia.:93-121. https://doi.org/10.31436/alburhn.v7i1.292.

إصدار

القسم

Articles