قضايا الأقليات في المنظور الإسلامي: رؤية مقاصدية <br> Minorities from an Islamic Perspective: A Maqasid-based Approach

Authors

  • كمال السعيد حبيب (Kamal Al-Said Habib) باحث مصري مستقل وكاتب صحفي، دكتوراه في العلوم السياسية من كلية الاقتصاد والعلوم السياسية، جامعة القاهرة. البريد الإلكتروني: elsaid67@hotmail.com

DOI:

https://doi.org/10.31436/attajdid.v14i28.142

Abstract

              مستخلص البحث

"الأقليات" مصطلح جديد لم تعرفه الحضارة والإسلامية، فالفكر الإسلامي قد استخدم مصطلحات  مختلفة للتعبير عن معنى هذا المصطلح، مثل أهل الكتاب، وأهل الذمة، وأهل الملل، وغير المسلمين. ويعد مصطلح "الأقليات" من المصطلحات الشائعة في العلوم الاجتماعية اليوم ،كما أصبح شائعًا في الخطاب السياسي والاجتماعي لجهات متعددة – من أفراد ومؤسسات – تعبيرًا عن أحد الموضوعات الحساسة في العلاقات الاجتماعية والساسية على المستويات المحلية والإقليمية والعالمية. فلا مناص للفقه السياسي الإسلامي إذنْ من التعامل مع هذا المصطلح، والتبصر بما يرتبط به من قضايا وإشكالات. ولذلك يحاول هذا البحث النظر في هذا المصطلح وتحديد دلالاته وأبعاده المختلفة بما يتسق مع منطق الحضارة الإسلامية وفي ضوء مقاصد الشريعة الكلية وقيمها العليا وقواعدها العامة التي يحتل فيها تكريم الإنسان ونبذ الإكراه في التعامل مع مسائل العقائد والأديان مكانة أساسية. وسيقتصر البحث على الأقليات غير المسلمة في المجتمع الإسلامي.

الكلمات الأساسية: الأقليات، الفقه السياسي الإسلامي، المجتمع الإسلامي، أهل الذمة، غير المسلمين، الأقليات غير المسلمة، مقاصد.

 

Abstract

The word ‘minorities’ is a new term/concept unknown in Islamic civilization. Islamic thought has used different terms to express the meaning denoted by this term, such as People of the Book, the DhimmÊs, nowadays one of the concepts in the social sciences, and has also become quite familiar in the political discourses of many parties, individuals and institutions alike, thus expressing one of the sensitive issues in social and political relations at the national, regional and international levels. It is therefore incumbent upon Islamic political thought to engage with this term/concept in order to realize the issues and problems it refers to. For this, the present article attempts to look into this concept and to delimitate, in line with the inner logic of Islamic civilization, its different connotations and dimensions in the light of higher objectives, universal values and general rules of the SharÊ‛ah in which the dignity of man and renunciation of coercion in dealing matters of faith and religion occupy a prominent place. The article limits itself to non Muslim minorities in Islamic society.     

Key terms: Minorities, Islamic political thought, Islamic society, non Muslims, the DhimmÊs, non Muslim minorities, SharÊ‛ah objevtives.

 

Abstrak

Istilah Minoriti tidak pernah timbul dalam peradaban Islam terdahulu. Pemikiran Islam menggunakan terminologi yang berbeza untuk menggambarkan sebahagian makna istilah ini, seperti Ahli Kitab, penduduk bukan-Muslim yang dilindungi di bawah kekuasaan Islam (ahl al-zimmah), dan orang-orang dari agama lain (ahl al-Milal), dan tentunya istilah bukan Islam itu sendiri. “Minoriti” bagaimanapun adalah satu istilah umum dalam disiplin ilmu sosial dewasa ini. Ini juga telah digunakan secara meluas dalam wacana politik dan sosial oleh pelbagai pihak - daripada individu dan institusi; ia juga adalah satu istilah yang dianggap sensitif dari sudut hubungan sosial dan merupakan satu isu yang timbul samada di peringkat tempatan, serantau dan antarabangsa. Undang-undang Islam tidak dapat lari daripada menangani mafhum istilah ini dan mengaitkannya dengan isu-isu serta masalah yang timbul berkaitan dengannya. Bertitik tolak daripada ini, kajian ini akan cuba untuk mengupas istilah ini dan mengenal pasti aspek-aspek yang  sesuai dengan  tamadun dan warisan Islam dalam konteks undang-undang Islam yang didasarkan kepada penghormatan terhadap hak asasi manusia dan maruah serta penolakan terhadap sebarang bentuk paksaan dalam perkara yang berkaitan dengan isu iman dan agama. Kajian ini akan dibataskan kepada kaum minoriti bukan Islam dalam yang hidup dalam masyarakat Islam pada hari ini.

Kata kunci: Minoriti, pemikiran politik Islam, masyarakat muslim, non muslim, dhimmi, minoriti non muslim, tujuan shari’ah.

Downloads

Download data is not yet available.

Downloads

Published

2010-12-01

How to Cite

حبيب (Kamal Al-Said Habib) ك. ا. (2010). قضايا الأقليات في المنظور الإسلامي: رؤية مقاصدية &lt;br&gt; Minorities from an Islamic Perspective: A Maqasid-based Approach. At-Tajdid - Intellectual Refereed Journal, 14(28). https://doi.org/10.31436/attajdid.v14i28.142