أنشطة فعالة لتطوير مهارة الكلام لدى متعلمي العربية في برامج تعليم اللغة العربية بوصفها لغةً ثانية أو أجنبيةً / Effective Activities to Enhance Conversation Skill for Arabic Language Teaching Programs as A Second or Foreign Language

Authors

  • Salih Mahjoub al-Tingari
  • Nong Laksana Kama

DOI:

https://doi.org/10.31436/jlls.v9i1.608

Abstract

الملخص

 ينطلق هذا البحث من المسلّمة التي ترى أن المشافهة هي نقطة الانطلاق في تعلّم أي لغة من اللغات، كما أن اللغات عموماً يغلُب عليها الجانب المنطوق أكثر من المكتوب، وعلى الرغم من هذه الحقيقة، فالناظر إلى برامج تعليم اللغة العربية وتعلّمها لغة ًثانيةً أو أجنبيةً خارج البيئة العربية، يتّضح له أنها تُهمِّش مهارة الكلام إما جهلًا، أو تجاهُلًا بأهمية دورها، وبعض البرامج تدّعي أن مهارة الكلام ليست هدفًا من أهدافها؛ لذا يتِمّ إسقاطها من البرنامج، أو تُعطى وزناً خفيفاً، وفي كلتا الحالتين يكون الناتج من البرنامج على المستوى الشفوي ضعيفًا. وفي برنامج تعليم العربية بالجامعة الإسلامية العالمية بماليزيا سعيْنا في البدء إلى إكساب طلبتنا القدرة على القراءة، والكتابة، وأخْذ المذكرات الشخصية من أفواه المحاضرين، ولقد حقّق هذا الاتجاه نجاحاً مقبولاً لحدّ ما، ولكن صحِبته شكوى من جهات مختلفة تمثّلت في عدم قدرة الطلبة على التعبير شفاهة عن بعض الأغراض الحياتية اليومية؛ ما حمّل شعبة لغة القرآن في الجامعة على تأليف كُتيبات أربعة هدفها التركيز على المهارات الأربع، فَطرأ تحسُّن على وضع الطلبة لغويًا، ولكن تَبِعَتْه شكوى من المدّة الزمنية التي يستغرقها الطالب في اكتساب الكفاءة اللغوية. وقد أسْفرت نتائج الدراسة عن دمْج المهارات الأربع، والعمل على تقديمها بصورة تكامُليّة، وعلى الرّغم من وجاهة الفكرة إلا أنها قادت إلى نقص السّاعات التي يتعرّض فيها الطالب إلى اللغة، وقد أثّرت هذه السياسة في كفاءة الطلبة اللغوية لا سيما الشفوية، ومن هنا رأى الباحثان ضرورة الوقوف على هذه المشكلة من خلال هذا البحث المكتبي المعتمِد على المنهج الوصفي.

 

الكلمات المفتاحية: مهارة الكلام-  المهارات الأربع- التحسُّن اللغوي- غير الناطقين بالعربية- الأنشطة.

 

 Abstract

  The study embarks with the presupposition that conversation is the point of departure in learning any language as the oral aspect is more dominant than the writing aspect in language. Despite this fact, one who looks into the teaching of Arabic as a second language in a non-Arabic environment, will appears to him/her that it clearly sidelines speaking skill either in ignorance or in disregard of its role. Some programs that claim that conversation skill is not part of its objectives and was dropped from their content or was not given its due weightage. In both situation the speaking aspect comes out weak. In the teaching of Arabic in International Islamic University Malaysia we tried in the beginning to teach our students reading, writing and taking personal notes from the words of the lecturers and it has been showing acceptable results to certain extent but continue to recieve complaints that the students are still unable to converse effectively in Arabic some of the daily needs. This had prompted the Quranic language division to write four books for teaching four skills that eventually improve students’ language competency despite the complaint on the lenghty period of time needed by students to learn the language generally. Consequently, the four skills were combined and delivered in a comprehensive manner. Unfortunately, this had led to the reduction of contact hours bewteen the students and their resepctive lecturers. This policy however, had affected the students ability in particular coversation skill. This had prompted the two researchers to dwell on this issue utilizing library researh method.

 

Keywords: Conversation skill, Four skills, Language improvement, non-Arabic speakers, activities.

 

 

Abstrak

 Kajian ini bermula daripada andaian bahawa perbualan ialah titik tolak dalam mempelajari apa-apa bahasa memandangkan aspek oral adalah lebih dominan daripada aspek penulisan dalam bahasa. Walaupun begitu, sesiapa yang mengkaji pengajaran bahasa Arab sebagai bahasa kedua dalam dalam konteks bukan Arab, akan mendapati ia secara jelas mengetepikan aspek perbualan samada secara sengaja atau tidak. Sesetengah program mendakwa bahawa kemahiran perbualan bukanlah sebahagian daripada objektifnya lalu digugurkan daripada kandungannya ataupun terus tidak diberikan tumpuan yang sepatutnya. Dalam kedua-dua keadaan aspek perbualan tidak membuahkan hasil yang memberangsangkan. Pengajaran bahasa Arab di Universiti Islam Antarabangsa Malaysia kami telah mencuba pada permulaannya untuk mengajar para pelajar kemahiran membaca, menulis dan mengambil nota inidividu dengan disampaikan secara lisan oleh para pensyarah dan kaedah ini telah berjaya menunjukkan kesan yang baik namun beberapa aduan tentang masalah pelajar yang masih tidak boleh bertutur secara fasih dalam bahasa Arab untuk maksud keperluan harian mereka. Ini telah mendorong pihak Bahagian Bahasa Al-Quran untuk mengarang empat buku untuk mengajar empat kemahiran-kemahiran utama tersebut yang diharapkan dapat memperbaiki kemampuan bahasa Arab pelajar walaupun masih terdapat aduan tentang tempoh masa yang terpaksa diperuntukkan oleh pelajar untuk mempelajari bahasa itu sendiri secara umum. Hasilnya, keempat-empat kemahiran tersebut telah digabungkan dan disampaikan dengan cara yang lebih komprehensif. Malangnya, ini telah membawa kepada pengurangan tempoh jam para pelajar boleh berjumpa para pensyarah untuk khidmat nasihat. Polisi ini walaubagaimanapun telah memberikan kesan terhadap kebolehan pelajar dalam beberapa aspek kemahiran bertutur; inilah asas yang telah mendorong kedua-dua para pengkaji untuk melihat dengan lebih mendalam dengan menggunakan metod kajian perpustakaan.

 

Kata kunci: Kemahiran bertutur, empat kemahiran, pembaikan bahasa, penutur bukan Arab, aktiviti

Downloads

Published

2018-04-28

How to Cite

al-Tingari, S. M., & Kama, N. L. (2018). أنشطة فعالة لتطوير مهارة الكلام لدى متعلمي العربية في برامج تعليم اللغة العربية بوصفها لغةً ثانية أو أجنبيةً / Effective Activities to Enhance Conversation Skill for Arabic Language Teaching Programs as A Second or Foreign Language. مجلة الدراسات اللغوية والأدبية (Journal of Linguistic and Literary Studies), 9(1), 41–59. https://doi.org/10.31436/jlls.v9i1.608

Issue

Section

Linguistic Studies